ANKARA – HDP’nin evvelki Eş Genel Liderleri Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın da ortalarında bulunduğu 28’i tutuklu 108 kişi hakkında açılan Kobanê davası, Ankara 22’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmeye başlandı.
Mahkeme heyetinin salona gelmesinin akabinde başlayan duruşmada, mahkeme lideri dışarıda kalan avukatların salona alınması taleplerine karşılık vermedi. Salonda bulunan avukatlar alkışlarla ve sıralara vurarak bu durumu protesto etti. “Covid nedeniyle alabileceğimiz insan sayısı belli” diyen mahkeme lideri, kararın “güvenlik ve pandemi nedeniyle” uygulandığını savundu.
Lakin avukatlar savunma hakkının engellendiğini belirterek itirazlarına devam etti. Mahkeme lideri bunun üzerine cübbesiz şahısların salondan çıkarılmasını istedi. Bu duruma itiraz eden avukatlara da, “Duruşma sistemini bozanı dışarı alırım” cevabı verildi. Mahkeme heyetinin tavrı üzerine avukatlar alkışlı protestoda bulunarak, duruşma salonunu terk etti.
MAHKEME HEYETİ İTİRAZLARI DİKKATE ALMADI
Tüm avukatlar salondan ayrıldıktan sonra mahkeme heyeti yargılamaya devam etti. Savunma olmadan yargılama yapılmayacağı itirazları ise karşılık bulmadı ve yargılanan siyasetçilerin kimlik tespitine başlandı.
DEMİRTAŞ’TAN ALKIŞLI DAYANAK
Avukatlara, SEGBİS ile duruşmaya bağlanan Selahattin Demirtaş da alkışla takviye verdi. Avukatların mahkeme heyetini protesto ederek salondan ayrılmasının akabinde davanın sanıkları da, kimlik tespiti için sorulan sorulara salonda savunma olmadığı gerekçesiyle karşılık vermedi.
AVUKATSIZ KİMLİK TESPİTİNE İTİRAZ
SEGBİS’le bağlanan ve salonda bulunan HDP’liler de, mahkeme liderinin kimlik tespitine ait sorularını cevapsız bırakarak şunları söyledi:
Alp Altınörs: CMK kararları açıktır. Ben her konuda avukatlarımın yanımda olmasını istiyorum. Birebir halde CMK’ya nazaran müdafii takviyesi alma hakkım var. Avukatım olmadan kimlik tespitini yapmak istemiyorum.
Ayla Akat: Bu şartlarda sorduğunuz sorulara yanıt verebilmem mümkün değil. Şu an Türkiye siyaset tarihinin en değerli davalarından biri görülüyor. Bu belge savunma makamı yerine oturmadığı için eksik başlamıştır. Yapmanız gereken ikinci sırada olan güvenlik işçisinin çıkarılması, oranın savunmaya ayrılmasıdır.
Ayşe Yağcı: Avukatım olmadan katiyen sorulara yanıt vermeyeceğim.
Berfin Has Köse: Avukatlarım olmadan mahkemenin hiçbir kademesinde rastgele bir beyanda bulunmak istemiyorum”
Gülfer Akkaya: Avukatlar alınmadan konuşmak istemiyorum.
Emine Ayna: Avukatların bu salondan gitmesinde kesinlikle haklı bir münasebetleri vardır. Sorularınızın hepsinin karşılığı iddianamede var.
Emine Beyza Üstün: Avukatlarım salona alınıncaya kadar sorularınız cevapsız kalacak. Sizi hukukun prensiplerini uygulamaya devam ediyorum.
Figen Yüksekdağ: Savunma hakkının eksiksiz biçimde yerine getirilmesi gerekiyor. Burası, savunma hakkına riayet edilmemesi yoluyla bu davanın nasıl bir rol oynadığı ve oynayacağının işaretlerini gösterdi. Bu konu konusunda hukuk kurallarında biri de savunma haklarının eksiksiz yerine getirilmesidir. Avukatların salonda hazır bulundurulmasını istiyoruz. Bu halde yargılamaya geçilemez. (Yüksekdağ’ın mikrofonu kapatıldı.)
Sebahat Tuncel (Mahkeme salonunda): Yeterli niyetle gitmez bu iş, hukukla sarfiyat. Hukuk hepimizi bağlar. Siz kendi hukukunuza uymuyorsunuz. Benim avukatlarımın burada olması gerekiyor.
Gültan Kışanak: Yüz yüzelik unsuruna riayet edeceksiniz. Ne kimse kimseyi görüyor, ne sizi görüyoruz. Bir de avukatlarımızı salondan çıkardınız. Saray’ın talimatıyla karar verilmiştir. Bu dava taraflı ve bu tiyatroda biz olmayacağız. Hukuk kurallarına uymuyorsunuz. Yüz yüzelik prensipleri yerine getirilmemiştir. Dava karara bağlanmıştır, Saray’ın talimatlarıyla karar veriyorsunuz. Siz hukuka hukukun temel unsurlarına riayet etmediğiniz sürece sorularınıza yanıt vermeyeceğim
Gülser Yıldırım (Kürtçe konuştu, duruşma salonunda bulunan tercüman Türkçe’ye çevirdi): Duruşmayı izliyorum, hukuk namına bir şey görmüyorum. Bu nedenle de sorulara karşılık vermek istemiyorum. Bu mahkeme talimatla kurulmuştur, bu nedenle de bu mahkemenin sorularına karşılık vermeyeceğim. Kimlik bilgilerim de esasen önünüzde var, bana sormanıza gerek yok.
Günay Kubilay: Ben savunma hakkımı istiyorum. Avukatlarım olmaksızın konuşmayı düşünmüyorum. Avukatımı istiyorum. Kapıları açarsanız hepsi gelecek. Mahkeme lideri olarak bir itibar sorunu haline getirmeyin.
Mesut Bağcık: Avukatlarım olmadan hiçbir soruya yanıt vermeyeceğim.
İbrahim Binici: Avukatlarım olmadan hiçbir sorunuza karşılık vermiyorum.
İsmail Şengül: Avukatlarım olmadan hiçbir basamakta sorulan sorulara karşılık vermek istemiyorum.
Nazmi Gür: Sizi hukuka davet ediyorum.
Sırrı Süreyya Lider: Avukatlarım olmadan karşılık vermeyeceğim.
MAHKEME LİDERİ MİKROFUNU KAPATTIRDI
Mahkeme liderinin sanık açıklamaları sırasında “mikrofonu kapatın” demesi üzerine alkışlarla protesto başladı. “Savunma hakkı engellenemez” sloganları atıldı. Sanıklar da mahkeme liderine sırtlarını döndü.
.
AVUKATLAR: SAVUNMANIN BAĞIMSIZCA YAPILMASI ŞARTLARI SAĞLANMAZSA DURUŞMAYA DÖNMEYECEĞİZ
Duruşmanın görüldüğü salon önünde bir ortaya gelen avukatların açıklamasını polis engellemek istedi. Yaşanan tartışmanın akabinde açıklama yapan Diyarbakır Barosu eski Lideri Avukat Mehmet Emin Aktar, avukatların savunma vazifelerini bağımsızca yapacağı şartlar yaratılmadan duruşma salonuna dönmeyeceklerini belirterek, şunları söz etti:
“Biz mahkeme liderinden dışarıdaki arkadaşlarımızın alınmasını istedik. Birçok yasal olmayan keyfi münasebetlerle almayacağını söyledi. Almazsa bizim de devam edemeyeceğimizi, zira savunma niteliğinin bozulduğunu ve duruşma salonunda kalamayacağımızı ve beyanımızın zapta geçirilmesini istedik. Mahkeme bunu da reddetti. Kelam hakkı vermeksizin kimlik tespitine geçmeye başladı. Kimin müdafisi var kimin yok bilmeksizin bunu yapmaya çalıştı. Biz bu hukuksuzluğa ortak olmamak ismine içerideki meslektaşlarımızla dışarıya çıktık. Bu davada savunma vazifesini üstlenen avukatların, tümü bu salonda ya da uygun görülecek öteki bir salonda savunma vazifelerini bağımsızca yapacağı şartlar yaratılmadığı sürece duruşma salonuna dönmeyeceğiz.”
DEMİRTAŞ: AVUKATLARIN TALEBİNİ YERİNE GETİRİN
HDP’nin eski Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş da kimlik tespitiyle ilgili sorulara karşılık vermedi. Selahattin Demirtaş şunları söyledi:
“Buraya susmaya değil konuşmaya geldik. Yargılanmaya değil, yargılamaya geldik. Avukatların sayısı muhakkaktı. Her bir sanık için 3 avukat olsa da 100’den fazla avukat olacaktı. Mahkeme salonunun kalabalık olacağı evvelden muhakkaktı. Bu sorunu çözebilirdiniz. Hakikaten yargılamanın devam etmesini istiyorsanız orta verip bu sorunu çözebilirsiniz. Bilgilerimizi olağan ki mahkemeye vereceğiz. Sormak istediğiniz her türlü soruyu sorabilirsiniz, biz de savunmamızı yapacağız. Yıllardır yargılama yapıyorsunuz. Bizi onlarla karıştırmayın. Sesinizi yükseltmeyin. Karşınızda çocuk yok. Türkiye’nin üçüncü büyük partisinin meclis kümesi eşbaşkanları karşınızda. Her ne kadar sanık sandalyesinde otursak da halkın iradesini temsil ediyoruz. Bizler uygar insanlarız. Daha evvel darbecileri yargıladınız, bilemem nasıl yargıladınız. Fakat bize o muameleyi uygulayamazsınız. Bir duruşma salonunda avukatların bulunması gerekir. Yargılama usulen uygun üzere gözüksün istiyorsanız avukatlar girsinler. Ben orada değilim. Yanımda avukat yok, duruşma salonunda avukat yok. Şu anda duruşma salonunda aleyhime bir şey tespit etme bahtım yok. Baskı ortamında yargılamayı yapsanız da avukatların buraya girmesi gerekiyor.”
Selahattin Demirtaş’ın SEGBiS kamerasına gösterdiği kağıtlardan birinin üzerinde de “128 milyar dolar nerede” yazılı olduğu görüldü.
‘SİZE GÜNAHIMIZI BİLE VERMEYİZ’
Demirtaş açıklamalarına rağmen mahkeme liderinin kimlik tespiti için soru sormasına reaksiyon gösterdi, “Cevap vermeyeceğim. Biz size değil yanıt vermek günahımızı bile vermeyiz” dedi.
Selahattin Demirtaş iddianame okunurken de, “Söz talebim tutanağa geçsin, orta karar verilsin” yazılı bir kağıt tuttu.
AVUKATLAR SALONA DÖNDÜ
Duruşmanın başında yer ezası nedeniyle salona alınmayan avukatlar dahil tüm avukatlar duruşma salonuna geri döndü. Birtakım avukatlar ayakta kaldı. Avukatlar salona döndükten bir mühlet sonra duruşmaya orta verildi.
Duruşma saat 14.00’te tekrar başladı. Avukatlar iddianame okunmadan evvel metoda ait itirazlarda bulundu, reddi hakim talebinde bulundu. Demirtaş ve Yüksekdağ da SEGBiS ile bağlandıkları cezaevlerinden kameraya “Söz istiyorum” yazılı kağıtlar gösterdi. Lakin mahkeme lideri iddianamenin okunması talimatını verdi. İddianame okunurken avukatlar ayakta alkışlarla protesto etti. HDP yönetici ve milletvekilleri de bu durumu alkışlarla sıralara vurarak protesto etti.
İKİNCİ SEFER TERK ETTİLER
Avukatların bu itirazlarına rağmen iddianamenin okunmasına devam edildi. Yaklaşık 20 dakika süren alkışlı protesto sonrası tüm avukatlar ikinci defa salonu terk etti.
MAHKEMEDEN BİRİNCİ ÇİZİM
Bu ortada mahkemeden birinci çizimi de, Ercan Altuntaş yaptı. HDP’nin toplumsal medya hesabından paylaşılan çizimler şöyle:
Öte yandan duruşma öncesi polisin engelleme gayretlerine rağmen açıklama yapan HDP Eş Genel Lideri Mithat Sancar, Kobanê davasının bir ‘kumpas ve siyasi intikam davası’ olduğunu söyledi.
Çizim: Ercan Altuntaş Sincan Cezaevi yerleşkesi içinde yer alan duruşma salonunda görülen dava için harika güvenlik tedbirleri alındı. HDP yöneticileri, milletvekilleri ve partililer arama noktalarından geçtikten sonra duruşma salonunun önüne gelebildi.
POLİS, HDP YÖNETİCİLERİ İLE GAZETECİLER ORTASINDA KALKAN DUVARI OLUŞTURDU
Duruşma öncesi HDP Eş Liderleri’nin açıklama yapması planlandı. Lakin parti yöneticileri ile basın mensupları ortasına yerleşen polis kalkanları kaldırarak manzara alınmasına müsaade vermedi.
Polis ile partililer ortasında basın açıklaması yapılması için görüşmeler sürerken, bu kere alana servis araçları getirildi. Basın mensuplarının önü bu defa servis araçlarıyla kapatılarak, vazifelerini yapmaları engellendi.
Engellemelere rağmen HDP Eş Lideri Mithat Sancar kısa bir açıklama yaptı. Sancar’ın açıklaması cep telefonları ile çekildi.
SANCAR: ORTAMIZA ÖRÜLEN DUVAR, KORKTUKLARININ GÖSTERGESİ
Duruşma öncesinde Sincan Cezaevi yerleşkesi önünde konuşan Sancar, davayı ‘kumpas davası’ olarak niteleyerek şunları söyledi:
“Kobane davası denen siyasi kumpas davasının birinci duruşması biraz sonra başlayacak. Duruşma başlamadan evvel burada bir ortaya gelip bir açıklama yapmak istiyorduk lakin gördüğünüz üzere ortamıza duvar ördüler. Bu, hakikatten korktuklarının bir öbür göstergesidir. Sesimizi bastırabileceklerini sanıyorlar fakat yanılıyorlar. Bu davada da bizi sindirebileceklerini düşündüler fakat yanıldıklarını bundan sonra da göstereceğiz.
‘BU BİR KUMPAS DAVASIDIR’
Bu bir siyasi kumpas davasıdır. Türkiye’deki barış arayışını, özgürlük hasretini ve demokrasi umudunu bitirme arayışıdır. Biz de özgürlük için, demokrasi için, hakikat için direnmeye devam edeceğiz.
TIPKI VAKİTTE BİR SİYASİ İNTİKAM DAVASIDIR
Bu bir siyasi intikam davasıdır tıpkı vakitte. 2014 yılında IŞİD’in Kobanî’de yenilmesinin sonuçlarını hazmedememiş bir iktidarın öfkesinin eseri olan bir davadır. HDP’nin bu iktidara yaşattığı hezimetlerin yarattığı öfkenin eseri olan bir intikam davasıdır. Bunu daima birlikte boşa çıkaracağız. Bugün burada bulunan, yurt dışından gelen ve Türkiye’den buraya duruşmaya gelen bütün dostlara güzel geldiniz diyoruz. Bu kumpas davasını boşa çıkaracağız, demokrasi çabasını büyüteceğiz, iktidarın hesaplarını bozacağız ve bu ülkeyi bu otoriter tasalluttan daima birlikte kesinlikle kurtaracağız. Kimsenin bundan kuşkusu olmasın. Burada hakikat palavrası, inanç kaygıyı yargılayacak. Yürek bu salonlardan bütün Türkiye’ye yayılacak, bütün dünyaya ses verecek. Buradan duruşmayı izlemeye geçiyoruz. Geldiğiniz için hepinize teşekkür ediyoruz.”
HDP’YE YASAK, ZITLARINA ÖZGÜR
HDP’lilerin açıklama yapmasına müsaade vermeyen polis ve askerler, yaklaşık bir saat sonra cezaevi önüne gelen Emniyet Teşkilatı Görev Malulü ve Şehit Aileleri Vakfı üyesi bir kümenin elinde pankartlarla açıklama yapmasına ise mani olmadı.
.
Ellerinde bayrak taşıyan küme, HDP aleyhine suçlayıcı sloganlar attı.
DURUŞMA SALONUNDA ARBEDE
İzleyicilerin ve avukatların bir kısmının salona yerleşmesinin akabinde 60’dan fazla avukattan, duruşmayı izleyici salonundan takip etmeleri istendi. Avukatların itirazı üzerine arbede yaşandı. 200’ün üzerinde avukatın hazır bulunduğu duruşmayı yurt dışından gelen temsilci ve heyetler, bayan ve gençlik örgütleri, STK ve sendika temsilci ve yöneticileri takip ediyor.
ESP Eş Genel Lideri Şahin Tümüklü, DBP Eş Genel Lideri Saliha Aydeniz, HDK Eş Sözcüleri İdil Uğurlu ve Sedat Şenoğlu, EMEP Genel Lideri Ercüment Akdeniz, DTK Eşbaşkanı Berdan Öztürk, TİP Genel Lideri Erkan Baş, TİP Milletvekili Ahmet Şık da duruşmayı izleyen siyasetçiler ortasında.
.
1200 AVUKAT SAVUNACAK
HDP yetkililerinin verdiği bilgiye nazaran 1200 avukat savunmayı üstlenmek hedefiyle dava kapsamında yetki dokümanı sundu. Yetki evrakı sunanların dışında çok sayıda avukat da davayı takip edecek. Adalet İçin Hukukçular, Avukat Dayanışması, Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD), Çağdaş Avukatlar Kümesi (İstanbul ve İzmir), Demokrasi İçin Hukukçular, Kartal Hukukçular Derneği, İştirakçi Avukatlar, Toplumsal Hukuk, Toplumsal Hukuk, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), Özgürlükçü Demokrat Avukatlar üzere hukuk kurumları davayı yakından takip edecek.
İzmir, Diyarbakır, Van, Şırnak, Urfa, Dersim, Hakkari, Ağrı, Bursa, Mardin barolarından lider ve temsilci seviyesinden davaya iştirak sağlanacak ve iştirakçi barolar hem dayanak hem de gözlemci sıfatıyla duruşmalarda yer alacak.
MEMLEKETLER ARASI DAYANIŞMA
Avrupa Parlamentosu Sosyalistler & Demokratlar Kümesi’nde bulunan İsveç Toplumsal Demokrat Parti ve İtalya Demokratik Partisi, Avrupa Parlamentosu Avrupa Özgür İttifakı/Yeşiller Kümesi’nde bulunan Fransa Halklar ve Bölgeler Dayanışma Partisi ve Galiçya Ulusal Bloku (BNG), İlerici Enternasyonel bileşenlerinden Yunanistan MeRA25 Partisi ve Polonya Sol Parti (Razem), Fransa Sol Parti, Katalonya Cumhuriyetçi Sol Parti, Katalonya Halk Birliği Partisi (CUP), Birleşik Bask Partisi (EH Bildu).
15 BARODAN DAVET: HÜR BIRAKIN
Kobane davası için 15 baro lideri ortak davet yaptı. Yargılamada hukuk devleti unsuru ve AİHM kararının gözetilmesini isteyen baro liderleri, yargılananların hür bırakılmasını talep etti.
Adıyaman, Ağrı, Batman, Bingöl, Bitlis, Tunceli, Diyarbakır, Hakkari, Kars, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak ve Van Baro liderlerinin ortak imzasıyla yayınlanan açıklama şöyle:
“Selahattin Demirtaş’ın 4 Kasım 2016 tarihli birinci tutukluluğunun sona ermesi sonrası bu davaya bahis soruşturma kapsamında benzeri isnatlarla 20 Eylül 2019 tarihinde tekrar tutuklanması, yargının siyaset kurumu üzerinde bir müdahale aracı olarak kullanıldığını ortaya koymaktadır. Hakikaten Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Büyük Dairesi 22 Aralık 2020 tarihli Selahattin Demirtaş/Türkiye (2) kararında; 4 Kasım 2016 tarihli birinci tutuklama kararı ile 20 Eylül 2019 tarihli ikinci tutuklama kararının birbirinin devamı olduğunu, tıpkı kanıtlar ve birebir olgusal temellere dayandığını, bu kanıtların makul kuşku için kâfi olmadığını, müracaatçının siyasi saiklerle tutuklandığını ve birebir saiklerle tutukluluğunun sürdürüldüğünü, son tutuklama kararının da bu saike hizmet ettiğini tespit ederek Sözleşme’nin özgürlük ve güvenlik hakkını düzenleyen 5/1-c ve 5/3 unsurlarının, Ek 1 Numaralı Protokol’ün 3. hususunda düzenlenen hür seçim hakkının, Sözleşme’nin 10. hususunda düzenlenen tabir özgürlüğünün ihlâl edildiğine; bununla birlikte tutukluluğunun siyasi saiklere dayanması gerekçesiyle Sözleşme’nin 5. hususu ile irtibatlı olarak Kontratın 18. unsurunun ihlâl edildiğine ve Sözleşme’nin 46. hususu uyarınca derhal hür bırakılmasına karar vermiştir.
Karar sonrası AİHM kararlarının uygulanmasını denetlemekle yükümlü olan Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi de yaptığı açıklamada, Selahattin Demirtaş’ın hak ihlaline uğradığı ve derhal hür bırakılması gerektiğine yönelik AİHM kararının Haziran’a kadar uygulanmasını talep etmiştir.
AİHM kararına nazaran Selahattin Demirtaş yargılaması yargının siyaset kurumu üzerinde bir müdahale aracı olduğunun güçlü işaretlerini taşıdığından şimdi yargılama başlamadan büyük bir meşruiyet kriziyle karşı karşıyadır. Bu krizin tahlili için öncelikle Selahattin Demirtaş dahil evraktaki tutukluların hür bırakılması ve Türkiye’nin uymayı taahhüt ettiği Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi kararlarıyla AİHM kararlarına uyulacak yeni bir sürecin başlatılması gerekmektedir. Aksi taktirde hukuk devleti unsurunun onarılamayacak bir biçimde ağır yara alacağı bir periyodun yaşanacağı ve bu durumun da demokratik toplum sistemine ziyan vereceği kuşkusuzdur.
Biz aşağıda imzası bulunan Barolar; yargılamada hukuk devleti prensibi ve AİHM kararının gözetilmesini ve yargılananların özgür bırakılmasını talep ediyoruz.”
CHP’DEN 4 KİŞİLİK HEYET
CHP de davayı Meclis İnsan Hakları Komitesi üyeleri Sezgin Tanrıkulu, Ali Haydar Hakverdi, Servet Ünsal ve Parti Meclisi’nden Semra Dinçer’in olduğu 4 kişilik heyetle takip ediyor.
