Emekli Büyükelçi Selim Kuneralp, Finans ve Ticaret sitesinde yayınladığı yeni yazısında Türkiye’nin Mavi Vatan tezlerini ve Doğu Akdeniz’deki son durumu kıymetlendirdi. Mavi Vatan kavramının münhasır ekonomik bölge (MEB) ilan etme kademesinde çelişkiler olduğunu belirten Kuneralp, bu bölgenin dayandırıldığı mukaveleye Türkiye’nin taraf olmadığını hatırlattı. Kuneralp öteki sorunların de var olduğunu belirtirken, mukavelelere ve tezdeki ayrıntılara dair bilgiler aktardı.
Dünyanın birçok denizinde emsal sıkıntıların yaşandığını aktaran Kuneralp, bu şekil durumlarda mevzunun çoklukla Milletlerarası Adalet Divanı’na götürüldüğünü belirtti.
Kuneralp’in yazısından bir kısım şöyle:
“…Ülkemiz 50 yıla yakın bir müddettir Yunanistan ile Ege meselelerini müzakere yoluyla çözmeye başarısız bir halde çalışmıştır. Beş yıllık bir ortadan sonra bu yola tekrar başvurmuştur. Lakin Mavi Vatan doktrini ortaya atıldığında ve iktidar tarafından benimsendiğinde Yunanistan’a ve rastgele öbür bir ülkeye danışılmamıştır. Deniz hukuku kurallarının hilafına Girit ve Rodos üzere Yunan adaları ve ayrıyeten Kıbrıs üzere bir ada devleti yok farz edilmiş, adaların karasuları dışında deniz alanı bulunmadığı argüman edilmiştir. Bu türlü bir tezin geçerliliği olsaydı, buna en fazla Birleşik Krallık, İrlanda, Japonya üzere ada devletlerinin karşısında bulunan ülkeler sevinirdi. Tahminen Mavi Vatan doktrinini Fransa, Belçika, Kore üzere ülkelere takdim edip onların karşılarındaki Birleşik Krallık ve Japonya’ya uygulamaları önerilebilirdi. Türk diplomasisi için inanılmaz bir sınama olurdu!
Latife bir yana, Yunanistan’la sonuçsuz kalan müzakereler olağan Kıbrıs’la hiç yapılmadı. Orada tüm adanın legal hükümeti olarak tanıdığımız muhatap bulunmadığı için haritayı tek taraflı çizmek daha kolay oldu. Lakin nedense harita çizilirken adanın güneyindeki Rum idaresine ilişkin olması beklenebilecek alanların bir kısmı KKTC’ye ayrıldı.
Sonuçta mevzuyu tahkime götürmek vakit içinde en sağlıklı yoldur. Ülkemiz üçüncü taraflara güvenmediği için bu yolu klasik olarak tercih etmemiş, ihtilafları siyasi baskı uygulayabileceği varsayımıyla siyasi arenada tutmaya çalışmıştır. Meğer Cumhuriyet tarihinde Memleketler arası Adalet Divanı’na götürülen tek husus olan “Bozkurt-Lotus” davasında Türkiye 1932 yılında Fransa’ya karşı çıkarlı çıkmıştır.
Memleketler arası Adalet Divanı içtihadı incelendiğinde Mavi Vatan’ın maksimalist argümanlarını desteklemese de Meis adasının etrafındaki sularla kullanabileceğimiz örnek olaylara rastlanmaktadır. Bunlardan birisi Kanada’nın Doğu, yani Atlantik kıyılarında bulunan iki küçük Fransız adası olan Saint Pierre ve Miquelon ile ilgili davanın sonuçlarıdır. UAD, Fransa’yı tez ettiğinden çok daha küçük bir deniz alanı bırakmış, kalanını kıta devleti Kanada’ya ayırmıştır. Bu içtihat Meis adasına uygulandığı takdirde, ki uygulanmaması için bir sebep görülmemektedir, Doğu Akdeniz’de Türkiye’ye hatırı sayılır ölçüde deniz alanı kalacak ve hakları memleketler arası toplum tarafından tescil edilmiş bir ülke sıfatıyla masada yerini alabilecektir. Lakin olağan bu türlü bir tahlil biz hariç kimsenin pek ciddiye almadığı Mavi Vatan ve ayrıyeten Türk-Libya Anlaşması’nın bir oldukça gerisinde kalacaktır.[…]”
YAZININ TAMAMI