Gezici Araştırma Merkezi Lideri ve Memleketler arası Güvenlik ve Stratejik Çalışmalar Uzmanı Murat Gezici son anket sonuçlarını KRT ile paylaştı. Son ankette, Kılıçdaroğlu’nun Erdoğan’ı geçtiği görüldü.
Gezici Araştırma Merkezi 2280 kişi ile mayıs ayında yaptığı araştırma raporuna nazaran; ikinci çeşide Kılıçdaroğlu 44,8, Erdoğan ise 43,1 aldığı kararsızların oranının ise 12,1 olduğu görüldü.
SEÇİMLERİN MUKADDERATINI KARARSIZ SEÇMENLER BELİRLEYECEK
Seçmenin yüzde 85-87’si kime karar vereceğini biliyor. Karasız seçmen yüzde 12-14 bandındaki seçmen kitlesini oluşturuyor. Bu seçmen kitlesi ise gençlerden meydana geliyor.
KILIÇDAROĞLU MUVAFFAKİYET DİYENLERİN ORANI YÜZDE 56-57
Kararsızların % 75’i 18-36 yaş ortası gençler olduğu belirtildi. Bu seçmenin en kıymetli meseleleri; işsizlik, iktisat ve gelecek derdi olduğu görülüyor. Kılıçdaroğlu’nu başarılı bulanların oranı %38,7 kısmen başarılı diyenlerin oranı ise 17,2 olduğu ortaya çıktı.
Murat Gezici, “ülkedeki ekonomik sıkıntıların artması muhalefeti güçlü kılıyor” değerlendirmesinde bulundu.
BAYANLAR AKP’DEN KAÇIYOR
Gezici, “Türkiye’de bayanlar, seçimler için değerli bir potansiyele sahip. Bayanların tavırlarının ne tarafta değiştiği, yapılacak seçimlerin sonuçlarının ne olacağına dair de bir fikir veriyor. O denli ki şuan baktığımızda, bayanlarda dikkate paha bir tavır değişikliğinin yaşandığını görebiliyoruz.
Ve bu tavır değişikliğinde temel hissesi ise konut bayanları oluşturuyor. AKP kelam konusu olduğunda, bu partiye daha evvel dayanak veren bayanların yaklaşık % 10 – 15’nin partiden kopmaya başladıklarını görebiliyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
“KADINLAR MEMNUN DEĞİL”
“Örneğin 18 – 34 yaş aralığında yer alan bayanların % 60’ından fazlası hükümetin; iktisat, eğitim ve istihdam alanlarındaki siyasetini başarılı bulmadığını tabir ediyor.
Zira bayanlara “Ülkede en büyük sorun olarak neyi görüyorsunuz?” diye sorduğumuzda, verdikleri karşılıklar ortasında birinci sırayı iktisat oluşturuyor” diyen Gezici, “İşsizlik, eğitim eşitsizliği, gelecek derdi, temel gereksinimlerin karşılanamaması iktisat ile ilgili yakından temaslı problemler olarak öne çıkıyor.
34-49 yaş aralığında yer alan bayanlar da misal bir biçimde ekonomiyi en kıymetli sorun olarak görüyor ve büyük bir geçim ıstırabı yaşadıklarını belirtiyorlar. Bu manada aslında AKP’ye oy veren bayanların % 54’ü hayatından hiç şad değil; en kıymetlisi “mutlu değilim” diyor” dedi.
“AKP’DEN KOPAN MÜTEDEYYİN BAYANLARIN BİR KISMI, İŞSİZ KALIP MESKEN BAYANI OLANLAR OLUŞTURUYOR”
CUMHUR İTTİFAKI’NDA YÜZDE 22’LİK KAYIP
Bayanlar ortasında mesken bayanlarının kıymetli bir potansiyeli olduğunu belirten Gezici, “Türkiye’de kendisini konut bayanı olarak tanımlayan bayanların oranı %18,5’tir. Bu bayanlar, toplamda 11 milyona tekabül ediyor.
Bunların % 60’ı 2018 Cumhurbaşkanlığı seçiminde Cumhur İttifakı’na oy verdiler. Şuan ise yalnızca % 48’i bu İttifak’a oy verebileceğini söylüyor. Yani % 22’lik bir kayıp kelam konusu. Bu ise 2 Milyon 200 Bin bayana karşılık geliyor. Bu bayanlar, AKP’den kopan bayanları oluşturuyor.
Mesken bayanları, iktisatta yaşanan kasvetleri yakından hisseden bir küme. O denli ki son yıllarda mutfak masrafları başta olmak üzere mesken içi harcamaların maliyetindeki artış, konut bayanlarının karşı karşıya kaldığı sorunları oldukça artırdı. Ülke iktisadında yaşanan zahmet, konut içi iktisatta de kendisini yakından hissettirdi ve mesken bayanları, bunun en yakın şahidi oldular” tabirlerini kullandı.
Son anket ile ilgili Gezici şu değerlendirmeleri yaptı:
AKP’den kopan mesken bayanları, kent merkezlerinde yaşayan ve aslında “sonradan mesken bayanı statüsüne yerleşen” bayanlardır. Birebir vakitte mütedeyyin bayanlardır. Daha klasik kıymetlere bağlı, inançlı, fazla utangaç kadınlar…
Bunlar daha genç oldukları ve etkin bir halde çalışıyor oldukları bir devirde (2011 – 2018 ) ekonomik reformlardan ötürü AKP’ye oy verdiler. O vakitler AKP’den beklentileri çok yüksekti.
Bu partinin, Türkiye’yi ekonomik açıdan güçlü bir ülkeye dönüştüreceğine inanıyorlardı ve çocukları için güzel bir gelecek yaratacağını düşünerek, devlet büyüsün, güçlensin diye oy verdiler. Umut için oy verdiler; ancak daha sonra hayalleri olmadı. Lakin beklediklerini bulamadılar.
İşsiz kalıp mesken bayanı statüsünde hayatlarını sürdürmeye başladılar. Bu mühlet içinde aile kurdular, çocukları oldu ve çoğaldılar. 24 ile 43 yaş aralığında yer alan bu bayanlar; bugün işsiz kalan, şiddet gören, geçim ıstırabı yaşayan, ekonomik özgürlüğü olmayan, öbür bir bireye bağımlı hareket eden, mutsuz ve dertli bayanlardır.
“AKP’DEN GİDEN BAYANLARI CHP’YE GİDİYOR”
Bu bayanlar birebir vakitte kamudan aldıkları yardımlar ile geçinen bayanlar. % 32’si, yani her üç mesken bayanından biri yardımlar ile hayatını sürdürüyor. Yardımların kıymetli bir kısmını ise CHP’li belediyelerden temin ediyorlar. AKP’den kopan bayan oylarının CHP’ye gittiği yahut kararsızlar statüsünde kaldığı görülüyor.
O denli ki “Muhalefetin projelerini dinler misiniz?” diye sorduğumuzda bu bayanların %74,6’sı evet cevabını veriyor. “Muhalefet ülkeyi daha uygun yönetebilir mi ?”şeklindeki öbür bir soruya evet cevabını verenlerin oranı %48,7. %32,2 ise “belki” cevabını veriyor. Bu bayanlar artık muhalefete geçmişte oldukları kadar ön yargılı değiller.
Zira CHP’nin 63 yıldır iktidarda olmadığının farkındalar. Bu noktada CHP’li belediyelerden yardımların devam etmesi, mütedeyyin bayan seçmenin CHP’ye eğilimini daha da artıracaktır. Şayet CHP, lokal idarelerde yardımların sürmesini sağlarsa, bayanların AKP’den kopmaları devam edecektir.
“BU SEÇMENİ İKNA İÇİN SİYASETİN KUTUPLAŞTIRICI LİSANDAN UZAK DURMALIDIR”
AKP iktidara gelmeden evvel ülkenin en değerli sorunu olarak eğitim dördüncü sırada yer alıyordu; şuanda da Türkiye’nin en değerli sıkıntıları ortasında eğitim birinci 4’te olmaya devam ediyor. Hükümetin, süreç içinde eğitimle ilgili pro-aktif kararlar alamaması ve İmam hatipler konusunda verimli bir eğitim sistemi oluşturamaması mütedeyyin seçmeni mutlu edemedi.
Ayrıyeten bayana karşı şiddet konusunda kayda bedel bir düzgünleşme sağlayamamış olması, hatta daima bayanı ötekileştiren bir lisan kullanması da bu memnuniyetsizliğin doğmasında bir başka faktör. Zira konut bayanı pozisyonuna yerleşen bu bayanlar, baskı ve şiddete çalışma hayatından daha fazla maruz kaldılar. Bu yüzden bugün bu bayanlar, kendi problemlerinin farkında olan ve bu problemler için tahlil üreten bir siyaset istek ediyorlar.
İktisat, işsizlik, geçim düşüncesi, eğitimsizlik üzere ana problemler ortaydayken, siyasetin bu problemleri duymazdan gelmesi bayanları rahatsız ediyor. Bayanlar, kendi gerçek meselelerine gerçek cevaplar verilmesini istiyorlar.
Hasebiyle ne iktidar ne de muhalefet, bu bayanları bir “hazır seçmen” olarak değerlendirmemelidir. Bu seçmeni ikna için siyasetin kutuplaştırıcı lisanından uzak durmalıdırlar; gerçek meselelere gerçek karşılıklar vermek için efor sarf etmelidirler.
KARARSIZ SEÇMENLER KİMLER?
Türkiye’de şayet bir seçim olacaksa, bu seçimlerin bahtı üzerinde belirleyici esas güçlerden biri de bu kararsız seçmenler olarak isimlendirdiğimiz kesim olacak. Tıpkı mesken bayanları üzere bu kesim de kıymetli bir potansiyele sahip. Türkiye’de seçmenlerin % 32,8’i karasız seçmenlerden oluşuyor. Bu seçmenler tıpkı vakitte “sadık olmayan seçmenler”dir.
YÜZDE 65 PARLAMENTER SİSTEMDEN YANA
Kararsız seçmenlerin profiline baktığımızda, %55’nin sabit bir ideolojisini olmadığını görüyoruz. Bu seçmenler kendilerini tek bir bireye, kümeye ya da partiye adamış değillerdir. Kendilerini aşikâr bir küme ile özdeşleştirmemişler.
Toplumsal, kültürel, siyasal değişimleri yeterli okuyan ve ona nazaran istikametini belirlemektedirler. “Yüzer gezer” seçmenlerdir. Münasebetiyle oy verme davranışlarını etkileyen en kıymetli şey, siyasalların ya da siyasetin kendi gündelik hayatları üzerindeki tesiridir. Daha gerçekçidirler diyebiliriz. İdeolojiden fazla gerçeğe daha çok sahip çıkarlar. Bunun dışında %65’i Parlamenter sistemden yanadır.
Parlamenter demokrasinin, Türkiye üzere farklılıklarıyla barışık olmaktan zorluk çeken ülkelerde değerli bir fonksiyonu yerine getirdiğini ve demokrasiyi beslediğini düşünüyorlar. Ayrıyeten %92’si ülkenin en büyük sorunu olarak ekonomiyi görüyor. %88’i ise işsizliği en büyük sorun olarak görüyor. Zira kararsız seçmenlerin içinde değerli oranda işsizler bulunuyor. Çünkü %30’unun nizamlı bir işi yokken, %40’ı ise işsiz.
YÜZDE 70’İ ERDOĞAN’IN TÜRKİYE’Yİ YÖNETEMEDİĞİNİ SÖYLÜYOR
Aktüel tartışmaların, gerçek problemleri geçiştirilmek için çıkartıldığını düşünüyorlar. Hükümetin, iktisatta yaşanan krizi gizlediğini ve bu tarafta bir adımlar atmadığını ileri sürüyorlar. Açıklanan paketlerin ise yalnızca bir algı oyunu olduğunu söylüyorlar.
Zira pek çok ıslahat lisana getirilmesine karşın, hayatlarının uyguna gitmediğini, bilakis daha da makûs bir hale geldiğini savunuyorlar. Yeniden kararsız seçmenlerin %70’i Erdoğan’ın ülkeyi yönetemediğini düşünüyor. Geçmişte Erdoğan’ın açıkladığı ıslahat paketlerinin bir heyecan ve umut yarattığını, artık ise hiçbir halde heyecan uyandırmadığını söylüyorlar.
Yani kararsız seçmenler, siyasi ya da ekonomik adımların sonuçlarını kendi hayatları üzerinden pahalandıran seçmen kümesi. Kendi hayatlarındaki olumlu ya da olumsuz seyre nazaran tavırlarını ve oy verme davranışlarını şekillendiriyorlar. Dahası bu seçmenlerin %62’si HDP’nin kapatılmasından yana değil. Bunun sıkıntıları daha da büyüteceğini düşünüyorlar.
Ayrıyeten %85 i kendini korkulu hissederken, %75’i ise keyifli hissetmiyor. Münasebetiyle kararsız seçmenler mutsuz ve telaşlı bir seçmen kümesini oluşturuyor ve bunun baş sebebi olarak da ülke idaresini görüyorlar.
KARASIZLARIN YÜZDE 58’İ BAYANLAR
Türkiye’deki siyasi partilerin tamamının kendi seçmenlerini mobilize edemediği bir siyasi sürecin içindeyiz. Bu türlü bir süreçte kutuplaştırıcı lisan ve telaffuz onlara mutlaka bir puan kazandırmıyor. Bu açıdan bakıldığında Türkiye’nin geleceğini bu yüzde 32,8’lik bir kısmın belirleyeceği görülüyor. Çoğunluğun değil de azınlığın geleceği inşa edeceğini söylemek mümkün. Unutmamalı ki bu kararsız seçmenlerin % 85’i 42 yaş altı seçmenlerden oluşuyor. Ve yüklü olarak bayanlar yer alıyor. Yani kararsızların yüzde 58’i bayanlardan oluşuyor.