Mardin Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Mardin Su ve Kanalizasyon Yönetimi Genel Müdürlüğü bünyesinde kontratlı işçi statüsünde biyolog olarak vazife yapan davacı tarafından, mukavelesinin yenilenmemesine ait sürecin iptali için dava açılmıştır.
Birinci derece mahkemesi davayı reddetmiş lakin Danıştay bu kararı aşağıdaki münasebet ile bozmuştur:
Davacının mukavelesinin yenilenmemesi sürecinin münasebeti olarak, 5393 sayılı Kanun’un 49/8. hususunda yer alan “Belediyenin yıllık toplam işçi sarfiyatları, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin 213 sayılı Vergi Tarz Kanununa nazaran belirlenecek yine değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak ölçünün yüzde otuzunu aşamaz” kararı uyarınca davalı yönetimin mali yetersizliği gösterilmiştir.
Bu düzenleme yönetime yeni alınacak işçileri kapsayıp, mevcut çalışanı kapsamaması nedeniyle hukuken kabul edilebilir geçerli bir neden olarak kabulünün mümkün değildir.
T.C. DANIŞTAY ONİKİNCİ DAİRE
Temel : 2019/7445
Karar : 2020/2322
Tarih : 15.06.2020
İSTEMİN KONUSU:
Gaziantep Bölge Yönetim Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesinin 16/10/2019 tarih ve E:2019/1446, K:2019/1700 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
DAVA KONUSU İSTEM:
Mardin Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Mardin Su ve Kanalizasyon Yönetimi Genel Müdürlüğü bünyesinde kontratlı işçi statüsünde biyolog olarak vazife yapan davacı tarafından, kontratının yenilenmemesine ait 04.01.2017 tarih ve 18652344.929/48 sayılı sürecin iptali ile bu süreç sebebiyle uğranıldığı ileri sürülen özlük ve nakdî haklarının ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
BİRİNCİ DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
Mardin 2. Yönetim Mahkemesince verilen 30/03/2018 tarih ve E:2017/561, K:2018/1118 sayılı kararda; kontrat müddetinin sona ermesi nedeniyle davacı ile davalı yönetim ortasında imzalanan hizmet mukavelesinin yenilenip yenilenmemesi konusunda yönetimin takdir yetkisinin bulunduğu, davalı idarece yapılan işçi harcamalarının yönetimin bütçe gelirinin %30’unu aşmış olduğu hususu da dikkate alındığında takdir yetkisinin gerekçeli ve objektif olarak kullanıldığı, mahkeme kararıyla da yönetimin kontrat imzalamaya zorlanamayacağı hususu gözetildiğinde, dava konusu süreçte hukuka karşıtlık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Yönetim Mahkemesi kararının özeti: Gaziantep Bölge Yönetim Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesince; istinaf müracaatına bahis Mardin 2. Yönetim Mahkemesi kararının hukuka ve adaba uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen tezlerin kelam konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Yöntemi Kanunu’nun 45. unsurunun üçüncü fıkrası uyarınca istinaf müracaatının reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN TEZLERİ:
Davacının hizmetine duyulan gereksinimin ne formda sona erdiğinin somut bilgi ve dokümanlarla ortaya konulamadığı, hukuken geçerli bir sebep olmaksızın mukavelenin yenilenmemiş olduğu, öteki yandan 2019 tarihinden itibaren yine görevlendirildiği ileri sürülerek, Yönetim Mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Kararın bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığı, bu nedenle kararın onanması gerektiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK YARGICININ KANISI:
Temyiz isteminin kabulü ile Bölge Yönetim Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ İSMİNE
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve belgedeki evraklar incelendikten sonra, belge tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıyeten bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE MÜNASEBET:
MADDİ OLAY:
5393 sayılı Belediye Kanununun 49. hususunun üçüncü fıkrası uyarınca davalı yönetimde kontratlı biyolog olarak vazife yapan davacı ile davalı yönetim ortasında imzalanan hizmet kontratının yenilenmemesine ait 04.01.2017 tarihli ve 48 sayılı sürecin iptali ile mahrum kalınan maaş ve tüm özlük hakların ödenmesine karar verilmesi istemiyle dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4/B bendinde; “Sözleşmeli işçi: Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan kıymetli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için kaide olan, mecburî ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına gereksinim gösteren süreksiz işlerde, Cumhurbaşkanınca belirlenen temel ve yöntemler çerçevesinde, ihdas edilen durumlarda, mali yılla hudutlu olarak kontrat ile çalıştırılmasına karar verilen ve personel sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir.” halinde tanımlanmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49. hususunun üçüncü fıkrasında; “Belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm takıma uygun olarak etraf, sıhhat, veterinerlik, teknik, hukuk, iktisat, bilişim ve irtibat, planlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında avukat, mimar, mühendis, kent ve bölge plancısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker üzere uzman ve teknik işçi yıllık mukavele ile çalıştırılabilir. Kontratlı işçi eliyle yürütülen hizmetlere ait boş takımlara ayrıyeten atama yapılamaz. Bu çalışanın, yürütecekleri hizmetler için ihdas edilmiş takım unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımaları koşuldur.” kararına, anılan unsurun 8. fıkrasında ise; “Belediyenin yıllık toplam işçi sarfiyatları, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin 213 sayılı Vergi Yöntem Kanununa nazaran belirlenecek yine değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak ölçünün yüzde otuzunu aşamaz. Nüfusu 10.000’in altında olan belediyelerde bu oran yüzde kırk olarak uygulanır. Yıl içerisinde aylık ve fiyatlarda beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda işçi masraflarının kelam konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda işçi masrafları bu oranların altına ininceye kadar yeni işçi alımı yapılamaz. Yeni işçi alımı nedeniyle bu oranın aşılması sebebiyle oluşacak kamu ziyanı, zararın oluştuğu tarihten itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte belediye liderinden tahsil edilir. Çalışanın her türlü alacakları vaktinde ve öncelikle ödenir” kararına yer verilmiştir.
TÜZEL KIYMETLENDİRME:
Davalı yönetimin savunmasında, kontrat müddetinin sona ermesi nedeniyle kontratın yenilenip yenilenmeyeceği konusunda yönetimin takdir yetkisinin bulunduğu belirtilmiştir. Yönetimlerin kontratlı işçi istihdamı konusunda takdir yetkileri bulunmakta ise de, bu yetkinin sınırsız, soyut ve mutlak nitelikte olmadığı, kamu faydası ve hizmet gerekleri gözetilerek kullanılabileceği doğaldır.
Davacının mukavelesinin yenilenmemesi sürecinin münasebeti olarak, 5393 sayılı Kanun’un 49/8. unsurunda yer alan “Belediyenin yıllık toplam işçi sarfiyatları, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin 213 sayılı Vergi Metot Kanununa nazaran belirlenecek tekrar değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak ölçünün yüzde otuzunu aşamaz” kararı uyarınca davalı yönetimin mali yetersizliği gösterilmiş ise de, anılan düzenlemenin yönetime yeni alınacak işçileri kapsayıp, mevcut çalışanları kapsamaması nedeniyle hukuken kabul edilebilir geçerli bir neden olarak kabulünün mümkün olmadığı görülmektedir.
Öbür yandan, evrakta mevcut bilgi ve dokümanlardan, davacının 2019 yılında kontratlı işçi (biyolog) olarak tekrar istihdam edildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, kontratın yenilenmemesi sürecinin hukuken kabul edilebilir bir nedene dayanmadığı, davacının misyonunda yetersiz yahut başarısız olduğuna ait rastgele bir tespit bulunmadığı konuları gözönüne alındığında, dava konusu süreçte hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu prestijle, davanın reddi tarafındaki Mardin 2. Yönetim Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf müracaatının reddi yolundaki temyize husus Bölge Yönetim Mahkemesi kararında hukuksal isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının 2577 sayılı Kanun’un 49. hususuna uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın üstte özetlenen münasebetle reddine ait Yönetim Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf müracaatının reddi yolundaki temyize mevzu Gaziantep Bölge Yönetim Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesinin 16/10/2019 tarih ve E:2019/1446, K:2019/1700 sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan 73,10 TL yürütmeyi durdurma harcının istemi halinde davacıya iadesine,
4. Yine bir karar verilmek üzere belgenin Gaziantep Bölge Yönetim Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesine gönderilmesine, (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere) 15.06.2020 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY :
Temyize mevzu karar ve dayandığı münasebet hukuk ve metoda uygun olup, bozulmasını gerektirecek bir neden de bulunmadığından, davacının temyiz isteminin reddi ile temyize mevzu kararın onanması gerektiği oyuyla aksi istikamette verilen çoğunluk kararına katılmıyorum.
