Etraf Komitesi CHP Sözcüsü İzmir Milletvekili Murat Bakan Türkiye ve Almanya ortasında patlayan çöp krizini Şişli Yabancı Escort TBMM gündemine taşıdı Buna nazaran 2B Plast isimli şirket Almanya dan 400 konteyner çöp ithal etmiş fakat çöpler Türkiye ye ulaşmasına karşın şirket çöpleri teslim almamıştı
Bakan ın Meclis te Şişli Anal Escort lisana getirdiği tezler Almanya da yayınlanan WirtschaftsWoche Dergisi nde de ele alındı Jacqueline Goebel tarafından yazılan ve Türkçeye Tübingen Üniversitesi nden Dr Mehmetcan Akpınar tarafından çevrilen makalede bahse dair kıymetli Şişli Masöz Escort bilgiler yer aldı 6 Mayıs ta yayınlanan makalede Almanya dan Türkiye ye uzanan çöpün seyahati şu biçimde aktarıldı
OLMAYAN GERİ DÖNÜŞÜM TESİSİNE ÇÖP GÖNDERİLDİ
Düzce’de bir vakitler 2B Plast şirketine Şişli Otele Gelen Escort ilişkin bir geri dönüşüm fabrikası vardı Burası plastik ambalajları PET şişeleri ve hatta plastik meyve sebze kaplarını yesyeni eserler elde etmek için plastik granüllere dönüştürüyordu Rivayet o ki tesisler Almanya Şişli Rus Escort daki benzerleri kadar pak etraf dostu ve verimliydi Bu türlü olunca Alman atık şirketleri de gönül rahatlığıyla plastik çöplerini Türkiye’ye gönderiyordu Ancak bu geri dönüşüm tesisi şu anda ortada yok Üstelik Almanya’da hiç kimsenin de bundan haberi olmamıştı
Alman Etraf Bakanlığı denetleyici kurum Ambalaj Tescil Merkez Ajansı ZSVR ve farklı eyalet yetkilileri bu olaydan dolayı alarma geçmiş durumda Akıllarda şu sorular var Bu tesis Almanya’dan gönderilen evsel atıkları geri dönüştürmek için alınacak müsaadenin kaidelerine en başından itibaren sahip miydi Türk yetkililer bu çöp dolu konteynerleri Almanya’ya geri gönderecekler mi Argümanlara nazaran kelam konusu çöp ölçüsü 400 konteynerden fazla
PLASTİĞİ ÜRETMEK DÖNÜŞTÜRMEKTEN UCUZ
Argümanların içindeki Alba Group yalnızca sponsorluğunu yaptığı Alba Berlin basketbol ekibi sayesinde değil tıpkı vakitte genel müdürü Eric Schweitzer’in uzun müddettir Alman Ticaret ve Sanayi Odası lideri olmasıyla da tanınıyor Berlin şirketi Almanya’daki en büyük plastik atık ayrıştırma tesislerine sahip ve Düzce deki 2B Plast’ın da en büyük tedarikçilerinden biri
Bu olay geri dönüşümde dünya şampiyonu olan Almanya için yeni bir kara leke sayılabilir Halbuki Almanlar çöp ayrıştırmayı uzun vakitten beri bir ‘erdem’ olarak görüyor Ülkede 30 yıldır işleyen bir geri dönüşüm sistemi mevcut Lakin içinden çıkılamayan bir sorun var ki o da geri dönüşümün ekonomik açıdan kârlı olmaması Zira üreticiler için plastik ambalajlarını ham petrolden üretmek evsel plastik atıkları granül haline getirip üretmekten daha ucuz Bu nedenle Alman plastik sanayisi yurtdışı da dahil olmak üzere plastik atıkları daha ucuza geri dönüştürmenin ve atıklarına daha fazla alıcı bulmanın yollarını arıyor
TÜRKİYE AVRUPA NIN ÇÖP MERKEZİ OLDU
Bu senaryoda Türkiye bir nevi Avrupa’nın çöp merkezi olmuş durumda Almanya Türkiye’ye en fazla atık ihracatı yapan ülkelerden biri Federal İstatistik Ofisi’nin verdiği sayılara nazaran Almanya nın toplam plastik atık ihracatı 2020 yılında yüzde 8 düşmesine karşın Türkiye’ye ihracatı neredeyse iki katına çıktı Almanya 2020 de Türkiye ye başta endüstriyel atıklar olmak üzere toplam 136 bin ton plastik atık ihraç etti
İstanbul’a yaklaşık 200 km uzaklıkta Düzce’de bulunan fabrika yalnızca birkaç yıldır varlığını sürdürüyor Bir Alman etraf müfettişi 2019 un kasım ayında Almanya’daki evsel atıkların geri dönüşümü için 2B Plast şirketinin tesislerine üst seviye koşullara sahiptir formunda uygunluk evrakı vermiş 2B Plast Almanya ile güçlü temasları olan bir şirket Şirketin genel müdürü Erol Akarslan tıpkı vakitte plastik atık ticaretinde aracılık yapan 3B GmbH şirketinin de genel müdürü Erol Akarslan plastik atıkları Almanya’daki ayrıştırma tesislerinden 3B GmbH aracılığı ile satın alıp tekrar kendisine ilişkin olan Türkiye’deki 2B Plast geri dönüşüm tesisine nakliyesini sağlıyor
PANDEMİ PLASTİK ATIK ÖLÇÜSÜNÜ ARTIRDI
Bilhassa pandemi devrinde yaptığı işe ağır bir talep var Kapanmadan dolayı Almanya da beşerler konuttan çalışıyorlar dışarı çıkmıyor internet üzerinden alışveriş yapıyor Bu geri dönüşüm dalı üzerinde baskı yaratan bir durum Zira resmi düzenlemelere nazaran atık ölçüsü ne kadar olursa olsun Almanya da plastik çöplerin en az yüzde 58’inin geri dönüştürülme zaruriliği var
Almanya da geri dönüşüm noktalarından çöp kutularından toplanan atıklar kategorilere ayrıldıktan sonra ayrıştırma tesislerine gönderiliyor Lakin bu noktadan sonra ayrıştırılmış gerecin kime satılacağına yahut nasıl değerlendirileceğine ayrıştırıcı tesis karar veriyor İsterse bu çöpleri geri dönüşüm için yurt dışına gönderebilir Düzce deki 2B Plast şirketi örneğinde olduğu gibi Bu çöpleri alacak tesisleri belirlemedeki kıymetli bir öbür kriter de geri dönüşüm şirketleri için baş ağrısı sayılan PET ten üretilmiş şeffaf meyve ve zerzevat kaplarını geri dönüştürme kabiliyeti Bu maliyetleri düşürmek için Covid 19 krizi sürecinde değerli bir kriter Bu devirde hem çöpü ayrıştıran hem de geri dönüştüren tesisler daha fazla çöpü işlemek durumunda kalıyor Öte yandan dünyadaki petrol fiyatlarındaki keskin düşüş ham petrolden plastik üretimini daha ucuz hale getirmiş olduğundan bu devirde geri dönüşüm atıklarına alıcı bulmak çok daha güç Atık toplama ve ayrıştırma işleyişini denetlemeden sorumlu Merkez Ajans ZSVR lideri Gunda Rachut geri dönüşümün kârlı olabilmesi için artık birtakım tesislerin önemli ölçüde ek ödeme yapılmasını istediklerini söylüyor Bu da bölümdeki aktörlerin atık gereçlerden çok yapılacak bu ek ödemelerle ilgilendiği gerçeğini doğuruyor
GERİ DÖNÜŞÜM TESİSİNDEKİ MAKİNELER SÖKÜLÜYOR KİMSE FARK ETMİYOR
Erol Akarslan ın Almanya’da siparişleri toplamakta epeyce başarılı olduğu biliniyor WirtschaftsWoche Dergisi nin araştırmasına nazaran Alman şirketleri geçtiğimiz yıl Düzce’deki 2B Plast fabrikasına en az 20 bin ton atık gönderdi Alman Federal İstatistik Ofisi’nin datalarına nazaran Almanya’da bir kişi 2019 yılında ortalama 32 kilogram plastik atık üretti Düzce’deki fabrikaya gönderilen ölçü neredeyse 625 bin kişinin bir yıllık tüketimine denk geliyor
Düzce ye gönderilen çöplerin geri dönüştürülüp dönüştürülmediği hâlâ araştırılıyor Ortada bir tesis yok 2021 in şubat ayında 2B Plast şirketinin konveyör bantlarını yıkama küvetlerini ve kırıcı makinalarını söküp çıkardığı söyleniyor Almanya’da hiç kimsenin kontrolden sorumlu müfettişin dahi bunu fark etmesine imkan yok Kontrolden sorumlu müfettiş Bu şirket bir sertifikasyon kuruluşu olarak bize bu bilgilerin hiçbirini aktarmadı dedi Geri dönüşüm tesisinin yerinden söküldüğünden yalnızca iki aydır haberdar Verdikleri sertifikayı ise lakin nisan ayının sonunda iptal ettiler
ŞİRKET TELEFONLARI ÇALIŞIYOR
2B Plast şirketi ise hâlâ ulaşılabilir görünüyor Editör grubumuzun kendilerine gönderdiği bir e postaya 2B Plast’ın bir çalışanı tehditler yağdırarak cevap verdi Bu çalışan telefon açarak Sizi dava edeceğim formunda konuştu Birkaç gün sonra da 3B Gmbh isimli aracı şirketin telefonunu aradığımızda Genel Müdür Erol Akarslan cevap verdi Fazla ayrıntı vermeden söylenenlerin hepsinin ‘yalan’ olduğunu belirtti 2B Plast ve 3B Gmbh şirketlerine gönderdiğimiz sorular da büsbütün karşılıksız bırakıldı
Şu anda Almanya’da büyük bir telaş yaşanıyor 2B Plast’ın sertifikasını kaybetmiş olması birçok müşterisini telaşa sevk etmiş durumda 2B Plast’e bin tondan fazla çöp gönderdiği söylenen Reclay Group Genel Müdürü Fritz Flanderka Normal koşullara Türkiye ye gidip tesisi kendimiz denetim ederdik lakin pandemi kısıtlamaları yüzünden bu mümkün olmadı diyerek kendilerinin en yanlışsız halde hareket ettiklerini savundu
ALMANYA ÇÖPÜ GÖNDERDİ GERİSİYLE İLGİLENMEDİ
Pekala bu hakikat mu WirtschaftsWoche Dergisi nin edindiği bilgilere nazaran şirketle iş yapan kurumlar geçtiğimiz sonbaharda 2B Plast’ın argüman edildiği kadar düzgün çalışan bir şirket olmadığını anlamış olmalıydılar Her yılın sonbaharında Merkez Ajans ZSVR evvelki yılın geri dönüşüm kotası hesaplamalarını gözden geçirir ve sistemsiz dataları tespit eder Buna nazaran 2B Plast şirketi 2019 yılı için evsel atıklardan elde ettiği granülleri tekrar sattığına dair rastgele bir doküman sunmamış Haliyle Merkez Ajans ZSVR da 2019 yılında 2B Plast şirketine gönderilen çöpleri geri dönüştürülmüş olarak kayda geçirmemiş Kurumlar ve şirketler 2021 yılı başına kadar bu sorunu görmek istememiş ve işin varabileceği noktayı öngörmek için geç kalmışlar
İÇİ ÇÖP DOLU 400 KONTEYNER HALA TÜRKİYE DE
Bu ihmal operatörler ve ayrıştırıcı şirketler için bir sorun haline gelebilir 2B Plast a gönderilen konteynerler tesise ulaşmadığı için teze nazaran 400’den fazla çöp dolu konteyneri hâlâ Türkiye de Şu anda BRS lojistik şirketine ilişkin en az 141 konteyner Türkiye limanlarında bulunuyor Şirketin 2B Plast için bu konteynerleri Almanya’dan Türkiye’ye deniz yoluyla nakletmesi gerekiyordu Lakin 2B Plast ın BRS şirketine faturalarını ödemediği bilgisini edindik Para ödenmediği için lojistik şirketi kelam konusu kargolarla ilgili rastgele bir süreç yapmıyor Bunun yerine BRS Türk makamlarından bu konteynerleri Almanya’ya geri gönderme talimatını bekliyor
ÇÖPLER GERİ DÖNÜŞTÜRÜLMEYİP YAKILABİLİR
Bunun bilhassa Alba şirketine yüklü bir maliyeti olacağa benziyor Alba 3B Gmbh ve 2B Plast şirketleriyle iş birlikteliğini 2020 nin aralık ayında sona erdirmiş olduğunu belirtiyor Buna karşın Türk limanlarındaki çöplerin büyük bir kısmı muhtemelen Almanya’nın en büyük atık ayrıştırıcısı Alba ya ilişkin Berlin şirketi şeffaf kalmaya çalışarak 108 konteynerin aylardır Türkiye’de bulunduğunu doğruluyor Plastikler ise çoktan parçalanmış yahut bozulmuş olabilir Bundan sonra muhtemelen yakılmaları gerekecek Bu süreç etraf açısından da riskler taşıyor Lojistik şirketlerinin ve hizmet sağlayıcılarının paralarını aylarca alamadıkları için konteynerlerin depolama maliyetlerini daha fazla üstlenmek istemeyerek bu çöplerden kurtulmak isteyebilirler Bunun olmayacağını kimse garanti edebilir mi
ÇÖP TİCARETİNDE KABAHAT TRAFİĞİ
Greenpeace yetkilileri yasadışı atık depolama alanlarının Türkiye’de değerli bir sorun olduğu konusunda ikazlarda bulunuyor Etraf muhafaza gönüllüleri çok sayıda çöp kamyonunun geldiği Adana bölgesinde yalnızca 2020 nin kasım ve 2021 in nisan aylarında yol kenarlarına terk edilmiş tonlarca çöp yığını tespit etti Greenpeace ismine plastik atıkların Akdeniz’deki tesirlerini araştıran Nihan Pak Ataş Bu faaliyetler ithal edilen plastiğin bir kısmının tabiata atıldığını yahut yasadışı olarak yakıldığını gösteriyor biçiminde konuştu Bu mevzuda geçtiğimiz yıl Türkiye Etraf ve Şehircilik Bakanlığı uygunlaştırma vaat etmiş ve atık ithalat kotalarını düşürmüştü Fakat Greenpeace e nazaran bu adımlar kâfi değil Ataş Hâlâ Avrupa’nın en büyük plastik çöplüğüyüz diye durumu tabir etti
Memleketler arası Kriminal Polis Teşkilatı Interpol geçen yıl memleketler arası plastik ticaretindeki suç eğilimleri üzerine bir rapor yayınladı Burada Türkiye giderek artan sayıda çöp yangınının bildirildiği yedi ülkeden birisi olarak gösteriliyor Bu yangınların da yasadışı çöp alanlarının izlerini ortadan kaldırmak için çıkarıldığı düşünülüyor Interpol yasadışı faaliyetleri örtmek için çöp teslimatlarının nasıl diğer yerlere sevk edildiğini evrakta ne üzere sahtecilikler yapıldığını bu raporda anlatıyor Bu faaliyetler de için şu iki ihtimal üzerinde duruluyor Hatalılar ya geri dönüşüm sertifikalarına sahip şirketlerin isimlerini kullanıyor ya da sertifikalı tesisler ithal edilen fazla çöpleri hatalılara satıyor
ALMANYA SORUŞTURMA AÇACAK
Alman yetkililer mevzuyla ilgili ayrıntılı bir soruşturma açılacağını duyurdu Merkez Ajans ZSVR Almanya daki şirket ve kurumları derinlemesine inceleyeceğini ve şüphe uyandıran çöp ticareti kanallarına son vereceğini açıkladı Alman Etraf Bakanlığı ismine konuşan bir sözcü de şu ihtarda bulundu Geri dönüşüm bölümündeki aktörler atık maddelerini ve kontrol mercilerini ciddiye almadıkları takdirde bundan sonra yaptıklarından sorumlu olacaklar
Görünüşe nazaran Türkiye Avrupa’nın çöp deposu olarak hizmet etmeye doymuş durumda Bu yılın ocak ayında Türkiye Etraf ve Şehircilik Bakanlığı sınıflandırılmamış plastik atıkların ithalatına son vereceğini duyurdu Bu nedenle birtakım nakliyeler çoktan durduruldu Meilo şirketinin Hessen eyaleti Gernsheim kentindeki ayrıştırma tesisi bu yılın başında 2B Plast’a materyal göndermek istediğinde naklettikleri 37 konteyner Belçika nın Antwerp Limanı ndan öteye gidemedi Vazifeliler çöpü garanti altına alıp Hessen’e geri gönderdi Meilo bu olayın sebebini şöyle açıkladı Türkiye artık yalnızca sınıflandırılmış plastik çöpleri kabul ediyor Sarı torbalardaki evsel atıklar ise bu kategoriye girmiyor YURT HABERLER