Kışı Afrika’da geçirdikten sonra Erzurum Ovası’na gelen yüzlerce tıp göçmen kuş, kuvvetli seyahatleri sırasında güç toplamak için sulak alanlarda dinlenme imkanı buluyor.
Yemyeşil tabiatı ve bitki çeşitliliğiyle eşsiz görünümlere konut sahipliği yapan kent, ilkbaharda başta dünya mirası kabul edilen sürmeli kız olmak üzere doruklu pelikan, ak pelikan, balıkçıl, kaşıkçı, karabatak, yaban hafriyat, yaban ördeği ve ötücülerden oluşan yüzlerce tipe mesken sahipliği yapıyor.
Göçmen kuşların Afrika-Kafkasya ortasındaki binlerce kilometrelik seyahatinin mola noktası olan ova, her göç devrinde kuşlarla şenleniyor.
Atatürk Üniversitesi Biyoçeşitlilik Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde misyonlu Dr. Öğr. Üyesi Cemal Sevindi, AA muhabirine, Erzurum Ovası’nın, Güney Batı Afrika ile Kafkasya ortasındaki göç yollarında yer aldığını ve bu göç yollarından yılda iki sefer etkilendiğini söyledi.
“Türkiye’nin en kıymetli kuş göç yollarından biri Erzurum Ovası”
Kuşların bilhassa kış sonu başlayan göçlerinin ilkbahar boyunca devam ettiğini ve Kafkasya’dan sonbaharda tekrar Afrika’ya dönüşe geçtiklerini tabir eden Sevindi, bu göç sürecinde ovanın kuşlar için değerli bir mola noktası olduğunu belirtti.
Sevindi, İran-Erzurum ortasındaki göç yollarının yanı sıra Anadolu’nun iç bölümleri ile Erzurum ortasında da tali göç yolları bulunduğunu belirterek, “Dolayısıyla bu durum Erzurum Ovası’nı, Türkiye’nin en kıymetli kuş göç yollarından biri ve barınma merkezi haline getiriyor” tabirini kullandı.
Erzurum Ovası’nın yaklaşık 870 kilometrekarelik bir alana sahip olduğunu aktaran Sevindi, şöyle devam etti:
“Ovanın bilhassa doğu kısmı geçmişten kalma bir göl alanıdır. Dolayasıyla buralar Erzurum bataklıkları olarak tanınır. Erzurum Ovası’nın en kıymetli dezavantajı ise alanın kentin çabucak yanında olması, bataklıkların kara yollarına ve hava yoluna yakın olmasıdır. Bunlar da kuş popülasyonunu olumsuz etkilemektedir. Erzurum Ovası’nda yaklaşık 301 tıp var. Bunların da yüzde 50’si göçmendir. Yarısı da yerli kuştur. Burada üreyip yavrularını büyüten çeşitlerdir. Bir de göçmenlerimiz var. Göçmenlerimiz ise dünya mirası kabul edilen cinslerdir.”
Yalnızca bir tipten 12 bin civarı kuş geliyor
Yalnızca bir cinsten 10-12 bin kuşun ovada bulunabildiğini lisana getiren Sevindi, şunları kaydetti:
“Bunlar çok büyük sayıdır. Bir gün ila 4 günlük dönemler halinde ovada barınırlar. Sonra da hareket yollarına devam ederler. Tipler ortasında hem Türkiye hem de Erzurum Ovası için en değerlisi sürmeli kız kuşudur. Dünyada 800’e yakın popülasyonu vardır. Bu kuşlar Kazakistan üzerinden Türkiye’ye geldiği vakit Erzurum Ovası’nda barınıyor ve buradan güneye hareket ediyor. Tek başına bu tıp nedeniyle bile Erzurum Ovası, Türkiye’nin en kıymetli sulak alanlarından, en kıymetli kuş cennetlerinden biri haline geliyor.”
Sevindi, lokal müdafaa statüsünde kalan ovanın sulak alanının ulusal sulak alan statüsüne getirilmesi gerektiğine ve alanın ulusal bazda korunması gerektiğine dikkati çekti.
Kartal çeşitlerinin tamamının da ovada görüldüğünü belirten Sevindi, “Bunlar da bizim doğal mirasımız. Birebir kültür mirasını koruduğumuz üzere doğal mirasımızın da korunması gerekiyor. Bu kuşlar yaşadığı vakit ekolojik dengeyi de korumuş oluyorlar” dedi.