Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörlüğü, 25 Aralık 2020 tarihinde Yükseköğretim Konseyi Başkanlığı tarafından yürütülen “YÖK GELECEK PROJESİ”nin ikinci basamağı olan “Öncelikli ve Özellikli Alan Öğretim Üyesi” istihdamı kapsamında, Su Eserleri Fakültesi, Yetiştiricilik Anabilim Kolu’nda “Tarım ve Hayvan Biyoteknolojisi Konusunda Çalışma Yapmış Olmak” koşulunu içeren Dr. Öğretim Üyesi takımı ilanına çıkmıştır.
Jüri kıymetlendirilmesi sürecinin sonunda kelam konusu takıma ilgili takımın ilan edildiği fakültede Araştırma Vazifelisi takımında bulunan aday atanmıştır. Anılan takıma başvuran adaylardan biri, mevcut atamanın hakkaniyetten uzak olduğu gerekçesiyle mevzuyu yargıya taşımış ve yürütmenin durdurulması istemiyle Van 4. Yönetim Mahkemesi’nde dava açmıştır. Bunun sonucunda eser değerlendirmesi için belirlenen üç heyetten birinin atanan kişinin hem Yüksek Lisans hem de Doktora tez danışmanı olduğu ortaya çıkmıştır. Van YYÜ’nün savunmasında objektifliğe ters ve eşine az rastlanır bu duruma münasebet olarak ilgili anabilim kısmında öbür profesör yahut doçent olmadığı ve buna mecbur kalındığı öne sürülmüştür.
Savunmada ayrıyeten, davacının eser evrakına olumsuz görüş bildiren biri atanan adayın danışmanı olmak üzere iki heyet üyesinin yazdıkları eser kıymetlendirme raporlarında çok misal tabirler yer almış ve net bir formda belirtilen ilan kaidesi öteki alanlara çekilerek davacının evrakını eleme yeri oluşturdukları görülmüştür. İki heyet üyesinin olumsuz görüşüne karşı bir heyet üyesi ise tam da ilanda belirtilen kurala ve yapıtlarının nitelik ve niceliklerine nazaran örnek bir kıymetlendirme yaparak davacı adayın atanması istikametinde olumlu görüş bildirmiştir. Davacının karşı savunmasının akabinde, Van 4. Yönetim Mahkemesi eksper incelemesi yaptırılması kararını vermiştir.
Bilirkişi raporunda ise, davada tekraren vurgulanan mevzular göz gerisi edilmiş, atanan adayın lehinde bir sonuca varılmıştır. Dahası, doktora yeterlilik ve doktora tez imtihanlarında aslında doğal olarak olması gereken danışmanların heyet üyeliği durumunun, takım atamalarında da olması gerektiği savunularak vahim bir argüman ortaya koyulmuştur.
Peki asıl olması gereken, heyet üyeleri seçilirken atamayı gerçekleştiren yönetimin, başvuran adaylar ile belirlenen heyet üyeleri ortasındaki muhtemel akademik alakaları tespit etme konusunda azami dikkat göstermesi değil midir? Halbuki, hukuk nizamı bu usul durumlarda yönetime öbür bir tahlil üretmekte ve ölçme ve değerlendirmenin hiçbir kuşku ve derde yer bırakmayacak halde objektif olarak yapılmasına imkan sağlamaktadır. Danıştay, aday ile heyet üyesi yahut üyeleri ortasında birçok ortak makale ve bildirim çalışması bulunması durumunda, heyetin metoda muhalif oluşturulduğuna ve heyet değerlendirmelerinin objektiflik prensibine gölge düşüreceğine dair temelli bir karine saymıştır (Danıştay 8. Daire 2004/6289E., 2006/735K.). Yeniden Danıştay, şayet unvan itibariyle heyet üyesi belirlenemiyor ise mecburilik halinde heyet üyesinin dışarıdan seçilebileceği sonucuna varmıştır (Danıştay 8. Daire 2019/8119E., 2020/6099K.).
Bilirkişi heyetinin hazırlamış olduğu rapor sonucunda Van 4. Yönetim Mahkemesi davacının yürütmeyi durdurma istemini itiraz yolu açık olmak üzere reddetmiştir. Bunun üzerine davacı Erzurum Bölge Yönetim Mahkemesi’ne itiraz müracaatında bulunmuştur. Bölge Yönetim Mahkemesi, heyet üyesinin atanan adayın yüksek lisans ve doktora tez danışmanı olduğundan heyet üyelerinin seçiminde objektiflik prensibine alışılmamış davranıldığını görmüştür. Sonuç olarak, atanan adayın atanmasına ait sürecin kesin olarak yürütmesinin durdurulması kararı verilmiştir. Kararın Van YYÜ Rektörlüğü tarafından uygulayıp uygulanmayacağı ise merak hususudur.
